دیوانی نوێی شیعره‌کانی سه‌ید کامیل ئیمامی (ئاوات)

نووسین و ئاماده‌کردنی:  ئه‌نوه‌ر سوڵتانی

 شیعری ژمارە ٢١٦

کەوی کوڵیو

 

 

دووچاوی مەستتە کێشاویانە ناز لە یەک[1]

عەجەب، نییانە دوو بەدمەست ئیحتیراز لەیەک!

کە خەوتی، تێک ئەڕژێ لەشکری موژەت تێکڕا،

هەڵێنە چاو و جیاکە سپاهی ناز لەیەک[2]

لە بەینی ئەبرۆ و چاوت بە موو دەکەن فەرقێ

بەڵا و فیتنە نیانەچ ئیمتیاز لە یەک![3]

کەسێ  حیکایەتی زارت لەکن کەسێ ناڵێ

چ ڕەمز و نیکتەیە پۆشیویە ئەهلی ڕاز لەیەک؟[4]

دڵم کەوێکی کوڵێوە بە دەس دوو زوڵفی تۆ

پەرۆش و عاجز و قەڵسن دوو شاهباز لە یەک

            ئەتۆ کە ماچی دوو لێوت دەوێ، "ئیمامی"ش ڕۆح،

            عەجایبە کە نەبووین ئێستە بێ نیاز لەیەک!

                                    دێی جەمیان، ١٣٢٩ ی هەتاوی

(لاپەڕە ٢٧ ی چاپی ئەنیسی. لە چاپی جەعفەردا نەهاتووە) 

_______________________________________ 

شیعرەکە لەبەر هەر هۆیەک، لە دیوانی چاپی جەعفەردا نابینرێت.

شیعرێکی بە تام و تەنز ئامێزە.

عینوانی شیعرەکە کەوی کوڵیوە، کە لە فەردی پێنجەم وەرگیراوە.

وەرگێڕاوی غەزەلێکی شاعیری ئێرانی "شاطر عباس صبوحی" (١٢٧٥ تا ١٣١٥ ی کۆچی)یە.       

لە خوارەوەتردا سەرجەم شیعرە فارسییەکە دەهێنمەوە کە لە ماڵپەڕی "گنجور" م وەرگرتووە. لەوێ، عینوانی شیعرەکە "پردەهای راز" ڕاگەیێنراوە کە لە فەردی چوارەمی غەزەلە فارسییەکە وەرگیراوە.

وەک دەبینین، ئاوات تەرجەمەیەکی دێڕ بەدێڕ و واتا بە واتا و وەستایانەی ٦ لە ١٠ فەردی غەزەلەکەی خستۆتە بەر دەستی خوێنەری کورد بەڵام چواریانی تەرجەمە نەکردووە.

میسراعی دووهەمی هەموو فەردەکان دەگەڕێنەوە بۆ سەر میسراعی یەکەمیان.

لە یەک: لەیەکتر. ڕەدیفی شیعرەکەیە. ڕەدیفی شیعرە فارسییەکەش "از هم" ە. هەردوکیان یەک واتایان هەیە.

ئیحتیراز: دووری؛ عەرەبییە.

سپاه: لەشکر

موژە: برژۆڵ

بە موو دەکەن فەرقێ: جیاوازییان کەمە.

ئەبرۆ و چاو لە لایەک و بەڵا و فیتنە لەلایەکیتر لەف و نەشریان پێ دروست کراوە، کە زیاتر وێدەچێ لەف و نەشری موڕەتتەب بێت.

ئیمتیاز: سەر بوون، جیاواز بوون

لەکن: لەلای

ئەهلی ڕاز: ئەوانەی وا ڕاز و نهێنی دەپارێزن و لای خەڵک نایدرکێنن

نیکتە: نوکتە، قسەی نەستەق

کەوی کوڵیو: کەو بە زیندوویی بێ ئازار و فەقیرە، جا ئەگەر بکوڵێت چ دەسەڵاتێکی هەیە!

پەرۆش بوون: بە تەنگی شتێکەوە بوون

قەڵس: ناڕازی، تووڕە

شاهباز: فارسییە و کوردییەکەی شابازە کە هەنبانە بۆرینە بە "بازی سپی" واتا کردۆتەوە. فەرهەنگی فارسیی موعینیش هەر شاهباز بە ڕەنگ لە بازەکانی تر جیادەکاتەوە بەڵام لەگەڵ سپی، ڕەنگی دیکەشی بۆ دێنێتەوە.

*****

ئەوەش دەقی شیعرە فارسییەکەی شاتر عەبباس سەبووحی:

"دو چشم مست تو خوش می‌کشند ناز از هم

 

نمی‌کنند دو بد مست، احتراز از هم

 

شدی به خواب و به هم ریخت خیل مژگانت

 

گشای چشم و جدا کن سپاه ناز ازهم

 

میان ابرو و چشم تو فرق نتوان داد

بلا و فتنه ندارند امتیاز از هم

کس از زبان تو با ما سخن نمی‌گوید

چه نکته‌ایست که پوشند اهل راز از هم

شب فراق تو بگسیخت در کف مطرب

ز سوز سینهٔ من، پرده های ساز از هم

بەباغ، سرو و صنوبر چو قامتت دیدند

خجل شدند ز پستی، دو سر فراز از هم

پری رخان چو گرفتار و درهمم خواهند

گره زنند به زلف و کنند باز از هم

تو در نماز جماعت مرو که می‌ترسم

کُشی امام و بپاشی صف نماز از هم

دلم به زلف تو، مانند صعوه می‌ماند

که اش به خشم بگیرند دو شاهباز از هم

            تو بوسه از دو لبت دادی و صبوحی جان

            به هیچ وجه، نگشتیم بی‌نیاز از هم"


 

[1]   لە دەقەکەدا هاتووە: ناز لەلەیەک کە دیارە هەڵەی تایپە.

[2]   لە  دەقەکەدا وەک ڤییا نووسراوە

[3]   لە دەقەکەدا هاتووە: بەڵاوو فیتنە نییانە...

[4]   کێشی میسراعەکە هەندێک لەنگە.

 

www.rojhalat.de / www.bokan.de