دیوانی نوێی شیعره‌کانی سه‌ید کامیل ئیمامی (ئاوات)

نووسین و ئاماده‌کردنی:  ئه‌نوه‌ر سوڵتانی

 شیعری ژمارە ١٧٢

ئاخری زەمانە

 

 

هەروا خودا خودامە کە ماوێک ببێ، دەمێ                                                                                        لەو قەبرە پڕ لە ئێشەوە دەرکەم دەمێ، خەمێ

 

ڕۆژم وەکوو شەوانه، به تاریکی ڕادەبێ
شەو کوتر و کوێرم و نه چرایێک و نه شەمێ[1]

ڕۆژم به ئینتیزارەوه دەڕوا هەتا شەوێ
چ بکەم ئەمن؟ شەویش نه ڕەفیقێ، نه هاودەمێ

 

جەرگ و دڵم لەتە، لە هەناوم تکاوە خوێن

سووڕما سەرم، خودا، نە دەوایێ نە مەڵحەمێ[2]

سیڕڕی دڵم له بێ‌کەسییا ڕەنگه دەرکەوێ
هەرچی دەکەم نییه، نه ئەنیسێ، نه مەحرەمێ

ڕۆژ و شەوم بە جارێ لەلا وەک جەهەننەمە
قابیز لەبەرچی نایەته لام ڕۆحمی دەمێ؟

            "کامیل"! خەریکی چی؟ مەگه نەتبیستووه دەڵێن:
            بۆ ئاخری زەمانه شوکور ماویه دەمێ

 

ئاشی زەنبیل، ١٣١٥ی هەتاوی

(لاپەڕە ٦٠ ی چاپی ئەنیسی و ٢٤٢ ی چاپی جەعفەر)

_______________________________________________ 

عینوانی شیعرەکە لە هەردوو چاپدا وەک یەکە.

لە شیعرە سەرەتاییەکانی ئاواتە، و شاعیر لە ساڵی گوترانی شیعرەکەدا ٣٣ ساڵان بووە. تەنیایی و ئینتیزار و بێ هاودەمی و بە گشتی، ڕەش بینی بە ژیان لەهەموو وشەیەکی شیعرەکە دەبارێت. ئەو ڕۆحە، کەم وزۆر هەمیشە لەگەڵ ئاواتدا بووە و تا کۆتایی ژیانی لەگەڵیدا ماوەتەوە. وەک ئەوەی هەموو کات و ساتێ چاوەڕوانی مردنی خۆی و کۆتایی دنیا بێت لە کاتێکدا تەمەنی ئەم دنیایە لای کەم ٤ و نیو ملیارد ساڵە و بەحیسابی زانستی تا ئەودەمەی کە هەتاو تیشک بهاوێت و زەوی گەرم بکاتەوە، ژیان هەر دەمێنێت و ئەوە واتای چەند ملیارد ساڵی دیکە دەبەخشێت، ئیتر شاعیری ئێمە و باوەڕە ئایینییەکەی لەمەڕ قیامەت و کۆتایی جیهان و ژیان چی دەڵێن و چی دەخوازن، مەیلی خۆیانە.

خوداخوداکردن: شتێک بە ئاوات خواستن.

ماوێک: ماوەیەک. ماوێ، دەمێ

قەبری پڕ لەئێش: لە ڕوانگەی شاعیرەوە، ژیانی خۆیەتی یان ژیان بەگشتییە.

دەمێ، خەمێ: جناسی ناتەواویان لێ پێکهێنراوە.

ڕادەبێ: تێپەڕ دەبێت

کوتر: چاوکز (کوێر بو کوتر) (هەنبانە بۆرینەی مامۆستا هەژار).

هەناو: زگ، ئەوەی لە ناو زگدایە.

سەرسووڕمان: سەرسام گرتن و گێژبوون، لە شتێک بەباشی تێنەگەیشتن.

ئەنیس: هاودەم.

مەحڕەم: ئەوە کەسەی وا دەتوانی سفرەی دڵتی لە لا بکەیەووە.

قابیز: قابض الروح، بە حیسابی موسوڵمانان، عیزرائیلی مەلەکە، کە خودا ئەرکی گیان کێشانی مرۆڤ و گیاندارانی دیکەی پێ ئەسپاردووە.

دەمێ: بدەمێ، ڕۆحم بدەم بە قابیز.

مەگە: مەگەر، بۆچی مەگەر. دیارە شاعیر بە حیسابی کێشی شیعر کلکی وشەکەی پەڕاندووە، بەڵام لە گوتنی ئاسایی خەڵکیشدا هەندێک جار ئەم شێوازە لە وشەکە بەر گوێ دەکەوێت.

مەگە نەتبیستووە دەڵێن: لە ڕابردوودا هەر چەند ساڵ جارێک دەنگۆ بڵاو دەبووەوە کە کاتی دنیا ئاخر بوونە و نووسراوەیەکی بێ سەر و بەر دەست بەدەست دەگەڕا کە فڵانە ڕۆژ دنیا ئاخر دەبێت. ئەوە بڕوایەکی بێ بنەمای خورافییە کە لەسەر بنەمای فێرکردنە ئایینییەکان دانراوە، دیارە هیچ ئەساسێکی زانستیشی نییە.

بۆ ئاخری زەمانە: شاعیر خۆشحاڵە کە بیستوویەتی دەڵێن دەمێک زیاتر نەماوە دنیا کۆتایی پێ بێت.

دەمێ: ئیهامی تێدایە: شاعیر لەم شیعرەدا سێ جار بە واتای دەم و کات و یەکجار بە واتای پێدانی هێناوە. 

دەمێ و هاودەمێ: جیناسی ناتەواویان پێ دروست کراوە.

بەحری عەرووزیی شیعرەکە:   مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن


 

[1] چاپی ئەنیسی: شەو کوتر وکوێرم نەچرایێک نە وا شەمێ

[2] ئەم فەردە لە چاپی جەعفەردا نابینرێت، من لە چاپی ئەنیسیم وەرگرتووە و سێ وێرگول (فاریزە)م بە مەبەستی هاسان کردنی خوێندنەوەی شیعرەکە، لێ زیاد کردووە.

 

 

 

www.rojhalat.de / www.bokan.de