دیوانی نوێی شیعره‌کانی سه‌ید کامیل ئیمامی (ئاوات)

نووسین و ئاماده‌کردنی:  ئه‌نوه‌ر سوڵتانی

 شیعری ژمارە ١٦٤

ئاڵ و واڵا

 

 

 

چ خۆشە بەژنی بەرز و قەدد و باڵای

جوانە ڕەوت و ڕۆیی و ئاڵ و واڵای[1]

 

حەقت بوو بەختی من، ئەی زولفی ڕەش‌مار!

که سەرتاپێ له بەژنی بەرزی هاڵای


ئەگەرچی هەر دەخوێنم دەرسی عیشقی

بەڵام هـەروا گرانیشه موتاڵای


دڵم هەر کورکه‌کورکی بوو له دووری
[2]

بڵێی جارێک بگاته گوێی، سکاڵای؟


            سەراپا گەنجه لەنجەی، موشتەری خۆم

              بە کێی داوه "ئیمامی"! ئاخۆ کاڵای؟
          

 

گەردیگلان، ١٣٢٠ی هەتاوی

(لاپەڕە ٩٤ ی چاپی ئەنیسی و ٢٣٠ ی چاپی جەعفەر)

_____________________________________________ 

 

عینوانی شیعرەکە لە چاپی ئەنیسیدا "سکاڵا"یە. هەردوو وشەکان لە دەقی شیعرەکە وەرگیراون. ئاڵ و والا جوانترە بەڵام ناوەرۆکی شیعرەکە زیاتر سکاڵاکردنە لەوەی دەست ناگاتە داوێنی دڵدار و بەو بۆنەیەوە، سکاڵا پڕبەپێست تر دەزانم.

ڕەوت و ڕۆیی: هەمان واتای ڕەوت و ڕۆین دەداتەوە. واهەیە شاعیر لە ماوەی نێوان دوو چاپەکە، بە شیعرەکەدا چووبێتەوە و ئەو گۆڕانەی تێدا وەدی هێنابێت.

قەد: لە شیعرەکەدا دەبێ بە شەددی دالەوە بخوێنرێتەوە. هەربۆیەش هەردوو چاپی ئەنیسی و جەعفەر بە دوو دالیان نووسیوە، منیش هەر وامکردووە.

حەقت بوو...: ئەگەر بە پەخشان بنووسرایتە، ناوەرۆکی میسراعەکە بەم شێوەیە دەبوو: "بەهۆی خۆشبەختیی منەوە، ئەی زولفی ڕەشمار، حەقت بوو؛ بەڵام بەیانی شیعری و مەسەلەی کێش، ڕستەکەی هەندێک سووڕاندووە و ئەو سووڕانە تەنانەت جوانتریشی کردووە.

سەرتاپێ لە بەژنی بەرزی بهاڵێی: "بەختی من" معترضەیەکە چۆتە ناو ڕستەکەوە و ڕازاوەتری کردووە دەنا بە بێ ئەویش هەر دەبوو.

ڕەشمار: مارێکی گەورەی بەهێزە، ڕەنگی ڕەشە[3]. زولفی ڕەشی یار لە شیعری زۆر شاعیری کورددا بە ڕەشەمار و سیەهمار شوبهێنراوە و شاعیران ئارەزوویان کردوە لە ملیان بئاڵێت. بەڵام لێرەدا ئەو ڕەشەمارە لە بەژنی یار ئاڵاوە. نەک شاعیری ئەویندار.

سەر تا پێ:  ئاماژەیە بە درێژیی زولفەکە. ئاوات بە تەوسەوە دەڵێ: تۆی شاعیری هەژاری دوور لە یار، حەقی خۆت بوو ئەو زوەلفەی وا دەکرا لە ملی تۆ بئاڵێت، لە بەژنی خودی یار ئاڵا و تۆ بێ بەش مایەوە.

دەرسی عیشقی: دەرسی عیشقی ئەو. باوەکوو دوور نییە عیشق چەمکێکی گشتی بێت و شاعیر بڵێ من دەرسی عیشق دەخوێنم و ئەو /یاء/ەی کۆتایی، هەمان یائی ئیزافە بێت لە شێوەزاری ناوچەی مەهاباددا، وەک 'ماڵی خودای' لە جیاتی 'ماڵی خودا'.

موتاڵا: 'مطالعە' ی عەرەبییە بە واتای خوێندنەوە و پێداچوونەوە. کوردێنراوە.

گران: ئەستەم، زەحمەت. شاعیر موتاڵا و گرانی پێکەوە هێناوە.

کورکە کورک: پرتەپرت (هەنبانە بۆرینەی مامۆستا هەژار). بە هۆی ناڕەزاییەکەوە بە ئەسپایی و لەبەرخۆوە قسە کردن.

سکاڵا: گازندە و شکایەت

لەنجە: ڕۆیشتنی بەناز (هەنبانە بۆرینەی مامۆستا هەژار)

سەراپا گەنجە لەنجەی...: بەناز ڕۆیشتنی یار سەرتاپا بەنرخ و قیمەتییە، من مشتەریم. دەکرێ ئاواش بخوێنرێتەوە: ئەی بە مشتەری خۆم! کە ئارەزوو کردنە.

گەنجە لەنجەی: جیناسێکی ناتەواو لەو دوو وشەیە دروست کراوە.

بەکێی...:  شاعیر لە خۆی دەپرسێت و دەڵێ ئەرێ "ئیمامی" من کە مشتەریی کاڵای لەنجە ولاری یار بووم و بە نسیبم نەبوو، تۆ بڵێی یار ئەو کاڵا بەنرخەی بە کێ فرۆشتبێت؟


بەحری عەرووزیی شیعرەکە:

هزج مسدس محذوف: مفاعیلن مفاعیلن فعولن


 

[1]  چاپی ئەنیسی: ڕەوت و ڕۆین و

[2] چاپی ئەنیسی: دوری

[3] گۆران لە گەشتی قەرەداغدا دەڵێ:

جۆگە وردەکان ئەکشێن سەرەوخوار/ ئەبریقێنەوە، وەک توولەی ڕەشمار

 

 

 

 

 

www.rojhalat.de / www.bokan.de